Profotonet Printinfo: 

Fotokring leden hebben goede ervaringen met het laten afdrukken van foto’s bij Profotonet (https://www.profotonet.nl).
Bijgaand een handleiding.
Hoe krijgt u een bepaald formaat fotoafdruk?
Zoals uitgelegd bij beeldverhoudingen, zijn de afmetingen van uw afdruk afhankelijk van standaard papierbreedtes in de foto-industrie en de verhoudingen van uw beeld. Nu wilt u een fotoafdruk met door u vastgestelde afmetingen. Hoe doet u dat?
Afmetingen van het papier
De basisregel is dat Profotonet altijd uw hele beeld naar verhouding zo groot mogelijk op het gekozen formaat afdrukken. In de tabel hieronder staan de minimale en maximale afmetingen van het papier per afdrukformaat. Zoals u ziet staat de korte zijde altijd vast en is de lange zijde variabel. Let op: De uitzondering op de regel is het formaat 10×15. Zoals u ziet staat daar de lange zijde vast en is de korte zijde variabel.

Een vierkante foto afdrukken
Maakt u een foto vierkant in een fotobewerkingsprogramma zoals Photoshop, dan is de verhouding geen 2:3 of 3:4, maar 1:1. Profotonet past de afmetingen van het fotopapier aan aan de verhouding van het beeld. Een vierkante foto krijgt u dus vierkant afgedrukt (m.u.v. het formaat 10×15-11×15)
Voorbeeld: u wilt een foto in een lijstje van 15×15 cm. Bewerk in een fotobewerkingsprogramma de verhouding van uw beeld tot 1:1. Bestel uw foto en kies het product 15×15 – 15×22. Uw afdruk wordt 15,2×15,2.  Precies passend in uw fotolijst.

Een panorama afdrukken
Uw afbeelding is smaller dan het papier van Profotonet? Geen probleem. Als de software ziet dat uw beeldverhouding groter is dan 2:3, wordt niet de breedte, maar de lengte van het beeld maatgevend voor het uiteindelijke formaat. Uw afbeelding krijgt de maximale lengte van het papier en de breedte wordt verhoudingsgewijs bepaald. U krijgt uw foto geleverd met witte randen boven en onder. Dus geen beeldverlies!
Voorbeeld: U heeft een beeld in de verhouding 9:16 (panorama). U kiest het papierformaat 30×45 cm. De software rekent eerst de lengte uit op basis van de papierbreedte (30,5 cm). In dit geval zou de lengte (30,5/9)*16 = 54,5 cm worden. Dit is langer dan de maximale lengte van het papier. Dat kan niet. De software gaat daarom nu uit van de maximale lengte van het papier (45,7 cm) en berekent de breedte: (45,7/16)*9= 25,7 cm. Uw afbeelding wordt dus 25,7×45,7 cm met een witte rand boven en onder.
Een afdruk met andere maten
Profotonet software vergroot uw korte zijde altijd verhoudingsgewijs naar de korte zijde van de afdruk. En bij een panorama naar de lange zijde. Eén van uw zijden is dus altijd ‘standaard’. Maar wat als u een compleet ander formaat wilt, bijvoorbeeld een drukwerkmaat zoals a4?
U moet dan zelf in een fotobewerkingsprogramma een witte rand om uw beeld zetten om automatische schaling tegen te gaan . Dit gaat als volgt: Open uw foto in Photoshop en pas de canvasgrootte aan naar het eerstvolgende fotoafdrukformaat waarin uw afbeelding past. Doe dit via Image > Canvas Size. Er verschijnt nu een rand om uw afbeelding. Bij formaten tot en met 30×45 herhaalt u deze stap en vergroot het canvas nogmaals met 2% om de standaard overlap van 2% op te heffen.
U kunt de foto nu bestellen in het gekozen formaat. Na ontvangst kunt u deze zelf uitsnijden.
Voorbeeld: a4 is 21,0 x 29,7. Het eerstvolgende afdrukformaat is 30×30. Maak de afbeelding op 21,0 x 29,7 cm op. Vergroot het beeld naar het minimale afdrukformaat (30,5×30,5) door middel van canvasvergroting. Herhaal deze stap met 2% rondom. Het totale beeld is nu 31,11×31,11. Bestel deze op het formaat 30×30 – 30×45.

Hoe komt het formaat van mijn fotoafdruk tot stand?
De maat van uw fotoafdruk heeft te maken met meerdere factoren. Standaard papierformaten in de foto-industrie en de beeldverhouding waarin u fotografeert zijn hierbij van belang. Hier leggen we u uit hoe het formaat van uw fotoafdruk tot stand komt.
Standaard papierformaten
De afmetingen van fotopapier werd vroeger standaard berekend in inches (1 inch=2,54 cm). Wij rekenen deze maten om naar hele centimeters. De werkelijke papierformaten wijken daarom iets af van de afgeronde maten die we in de volksmond gebruiken. Een 10×15 fotoafdruk is bijvoorbeeld eigenlijk 10,1 x 15,2 cm.

Verhouding waarin u fotografeert
In het analoge tijdperk werd er standaard in de verhouding 2:3 gefotografeerd. Sinds de digitale fotografie kunt u de verhouding zelf instellen op uw camera. Bij een digitale spiegelreflexcamera is dit meestal 2:3, bij compactcamera’s 3:4. Profotonet kiest automatisch de juiste afdrukverhouding van de foto. De smalle zijde van uw afdruk staat hierbij vast en de lange zijde wordt verhoudingsgewijs bepaald. Zo valt er niets van uw beeld af. Een fotoafdruk in de verhouding 3:4 heeft daarom een andere lengte dan een afdruk in de verhouding 2:3. In de tabel hieronder ziet u welke afdrukmaten u kunt verwachten bij de standaard verhoudingen.
Tip: Wilt u een foto gebruiken om in te lijsten of in een fotomap te doen? Dan kunt u het beste de klassieke verhouding van 2:3 instellen op uw camera.
Voorbeeld: U kiest het product 13×13 -13×19. Bij een beeldverhouding van 2:3 wordt uw afdruk 12,7 x 19,1 cm, bij 3:4 is dit 12,7 x 16,9 cm en bij vierkant (1:1) is uw afdruk 12,7 x 12,7 cm.

Wat zijn de exacte afmetingen van mijn fotoafdrukken?
Profotonet drukt foto’s af naar verhouding. Dat betekent dat Profotonet nooit in uw beeld snijdt. Bij de vraag “Hoe krijg ik een bepaald formaat fotoafdruk? ” wordt uitgelegd hoe de werkwijze is en hoe u uw foto’s moet aanleveren. Ook staat hier beschreven hoe u afwijkende formaten van fotoafdrukken kunt bestellen.

Hoe voorkom ik beeldverlies bij mijn fotoafdrukken?
Beeldverlies ontstaat doordat fotopapier tijdens het afdrukken op een transportband door de printmachines wordt geleid. Soms verschuift het papier hierbij een beetje. Om te voorkomen dat u dan een wit randje aan een van de kanten krijgt, belicht Profotonet alle afdrukformaten t/m 30×45 2% groter dan het werkelijke papier is. Dit betekent dat er altijd een heel klein stukje van uw beeld van het papier af valt. Het beste kunt u deze overlap zijn werk laten doen. Zolang u teksten en belangrijke onderwerpen niet te dicht op de rand van het beeld staan ziet u hier niets van.
Heeft u toch een foto waarbij het beeld op de randen erg nauw luistert? Bewerk dan de afbeelding naar het juiste formaat en voeg een extra rand van 2% toe om het beeld. Deze rand valt er uiteindelijk bij het belichten weer af en uw beeld staat nu maximaal op de afdruk. Afdrukformaten groter dan 30×45 hoeft u niet aan te passen. Hiervoor geldt de overlap van 2% niet.
De extra rand plaatst u als volgt.
Maak de uitsneden zoals u wenst, met de korte zijde van het papierformaat. Bijvoorbeeld 12,7 x 18 cm (zie fotoformaten)
Ga in Photoshop naar Image > Canvas Size.
Klik op Percentage in het menu en vul hier 102 in. Laat het vinkje bij relatief uit.
Let op: Zoals hierboven uitgelegd werkt Profotonet niet voor niets met 2% overlap. Compensatie hiervan met bovenstaande methode levert mogelijk een flinterdun witrandje op. Dit kan Profotonet helaas niet voorspellen.
Ik wil een witte rand om mijn foto’s; kan dat?
Dat kan. In de bestelsoftware kunt u rechtsboven voor de optie Witte Randen kiezen. De rand heeft een breedte van 5% van het gekozen fotoformaat, dit betekent dat de afbeelding op uw foto rondom ook 5% kleiner wordt, doordat er een witte rand omheen geplaatst wordt in het formaat dat u kiest.

Er zijn honderden soorten fotopapier van verschillende grote en kleine merken. In principe geeft het papier van de printer-fabrikant zelf al direct heel goede resultaten en kent de printer die papiersoorten ook het best.
Er zijn echter ook grote papierfabrieken die hun eigen merk uitbrengen, vaak van zeer hoge kwaliteit. Merken als HahneMuhlen en Canson zijn in de kunstenaarsbranche van oudsher bekend om hun teken- en aquarelleer papieren. Zij maken ook museum-kwaliteit fotopapapieren met een ditto prijskaartje eraan.

In principe zijn er 3 soorten papier:
– Resin-Coated (RC) of Photo Paper is papier met een plastic coating
– Fiber is papier dat is geperst uit katoenvezel
– Fine Art is geschept papier.
Het verschil zit ´m vooral in de textuur van het papier:
De RC papiers zijn helemaal glad, en de Fine Art papieren hebben in min of meerdere mate een werkje, de textuur.
Fiber-papier zit daar een beetje tussenin, maar is gladder dan Fine Art.  Fiber papier kan ook nog een bariumsulfaat laag hebben die we “bariet” noemen. Daardoor wordt het papier op natuurlijke wijze witter. Bariet-papier kennen we nog uit de tijd van de lichtgevoelige papieren. Ze hebben een heel bijzondere glans, waarover later meer.
Andere papieren kunnen witter gemaakt worden met chemische witmakers (Optical Brightening Agents, OBA’s) maar daarvan gaat de kleurweergave minder lang mee omdat de witmakers gaandeweg uit het papier trekken.
Fine Art papieren hebben geen chemische witmakers en zijn dus altijd wat geler van kleur. De houdbaarheid van Fine Art papier is vele malen langer dan die met een plastic coating. Daarom worden dit soort papieren ook wel met “museum-kwaliteit” aangeduidt. Fine Art papier heeft altijd een mat oppervlak.

De mate van glans is een andere eigenschap van fotopapier. Er zijn weer 3 soorten van glans:
– Hoogglans (glossy). Dit is erg geschikt voor foto’s met felle kleuren en een hoge kleurverzadiging (saturatie). Nadeel is dat door de hoge glans de omgeving snel relecteert, waardoor hoogglans minder geschikt is voor grote donkere vlakken. Daardoor is het ook minder geschikt voor zwart/wit. Vingerafdrukken zijn gauw zichtbaar.
– Luster. Dit is een tussenvorm tussen hoogglans en mat. Hiervoor bestaan veel verschillende termen: lustre, semi-gloss, pearle, semi-matte etc, afhankelijk van de mate van glans. Ook bariet-papier heeft een subtiel, semi-glanzend oppervlak.
Dit soort papieren zijn geschikt voor veel soorten afdrukken, ook voor zwart/wit.  Het is wel een “middle-of-the-road” keuze:  de meeste prints worden op dit soort papier gemaakt.
Barietpapier is erg gevoelig voor krassen en vingerafdrukken, maar andere semi-glanzende papier zijn veel minder gevoelig voor aanrakingen.
– Mat. Dit soort papier is erg geschikt voor pastel-achtige kleuren en mooi doortekende zwart/wit afdrukken. In combinatie met het wat gelige Fine Art papier krijgt je dan heel subtiele afdrukken. Hoewel mat papier niet erg gevoelig is voor vingerafdrukken, zijn de Fine Art papieren wel gevoelig voor aanrakingen omdat de ruwe vezeltjes snel loslaten.

Een belangrijk getal in de papierwereld is “dMax” : de maximale Density (zwarting) die het papier kan behalen. Hoe hoger de dMax, hoe dieper de zwart-tinten dat het papier kan weergeven. Deze waarde wordt onder andere bepaald door de mate waarop de inkt in het papier dringt en zich verspreidt.

Ik haal mijn fotopapier bij http://www.inktjetwinkel.nl/ aan de Basisweg 45 in Amsterdam. Daar hebben ze van vrijwel alle merken voorbeelden. De meeste merken leveren ook proefpakjes op A4.

Hans van der Kruijf

Net zoals je vroeger in de doka zelf je afdrukken maakte,  zou je vandaag de dag een kwaliteits- fotoprinter moeten hebben om het hele fotografische proces in de hand te houden.
De 3 merken om uit te kiezen zijn Epson, Canon en HP.  Ze leveren een breed scala aan printers, van formaat A4 tot A0 – in ieder formaat dus, zo lang je maar geld en ruimte hebt.
De printers voor thuisgebruik printen alleen vellen, maar de grotere printers kunnen ook direct vanaf de rol printen.

Het printen van een foto kan het best vanuit Photoshop gebeuren:
Lightroom heeft te weinig instellingen om het hele proces goed te kunnen beheersen, al kan je er wel even snel een printje mee maken.

De eerste stap op weg naar een goede print is het kalibreren van je monitor.  Als de monitor de kleuren en het gamma niet goed weergeeft, zal de print het zeker niet beter doen. Op die gekalibreerde monitor met het eindresultaat er helemaal vlekkeloos uit zien.  Zorg er wel voor dat de foto het AdobeRGB profiel heeft, dat bevat de meeste printbare kleuren (zie ook: kleurbeheer).

De rest van de instellingen bepalen we in het Print-scherm:
Eerst kiezen we voor de juiste printer en gaan dan naar Afdrukinstellingen voor die printer.
Je krijgt dan het menu van de printer fabrikant, zoals onderstaand die van een Epson Photo 1290 printer:

Hier moet het Geavanceerde menu worden gekozen.
In dit menu wordt de papier-soort en het formaat gekozen.
Als je jouw papiersoort niet herkent moet je even op de site van de papierfabrikant kijken welke je moet kiezen. Epson heeft een aantal afkortingen voor haar papieren, zoals PGPP voor Premium Glossy PhotoPaper. Die afkortingen worden door veel papier-merken gehanteerd.
Je moet in het printmenu van de printerfabrikant alle andere settings op Standaard of Nul laten staan – geen kleur-aanpassingen in het menu van de printerfabrikant maken , dat doen we in Photoshop.
Desgewenst kun je hier wel kiezen of je de foto randloos wil afdrukken.

In het Photoshop printmenu kies je voor
Kleurverwerking > Photoshop beheert kleuren
Printerprofiel dat bij het papiersoort hoort (zie hieronder)
Normaal afdrukken
Relatief colorimetrisch  (soms kan Perceptueel beter zijn*)

* Hiermee stel je in hoe het printer-profiel de niet-printbare kleuren in je foto om gaat zetten. Als je de 3 vakjes onder de voorbeeldfoto aanzet, laat Photoshop zien wat de printer gaat doen.
Let op – de voorbeeldfoto gaat er op het oog niet beter van uitzien, maar dat komt doordat een monitor de papieroppervlakken niet goed kan weergeven.

In het printmenu geeft je ook de te printen grootte op, of je kiest ervoor de print automatisch op maat. van je papiersoort te maken. Ik snij eerst de foto in Lightroom op een standaard A-formaat (dat is een “custom” lengte/breedte verhouding van 1,414 : 1) uit, zodat ik niet in dit menu hoef te re-sizen, maar het kan hier ook , door de exacte lengte en breedte in het menu op te geven.
Je kunt in het menu ook instellen of je de foto automatisch wil centreren.
Voor we op Print drukken, moet je eerst nog het juiste printer-profiel kiezen:

Om de printer af te stemmen op het papier worden “ICC” printer profielen gebruikt, die voor iedere papiersoort precies doorgeven hoeveel inkt er gespoten moet worden om de juiste verspreiding en absorbtie door het papier te bewerkstelligen. Voor de papieren van de printerfabrikanten worden die profielen meegeïnstalleerd met de printerdrivers en zijn dus direct vanuit het Photoshop printmenu te kiezen. Voor de andere merken zijn die profielen op hun websites te downloaden.

Het is ook mogelijk zelf printer profielen te maken, met meetapparatuur van XRite of Spider. Dat is wel duur – van 400 tot meer dan 1000 euro – en sommige winkels bieden de mogelijkheid zo’n profiel voor je te maken: Je maakt met de meegleverde software een print van een bestand vol kleurpatronen. Die geprinte patronen worden één voor één met een spectraalmeter weer ingelezen in de software, die daarvan vervolgens een ICC profiel maakt. Veel werk, terwijl de standaard profielen voor de gemiddelde gebruiker goed genoeg zijn.

Meer over werken met kleurprofielen met Epson printers en Epson papier in Photoshop staat hier.

Meer over verschillende papiersoorten staat hier.

Hans van der Kruijf