N.B. Het onderstaande is geschreven vanuit de gedachte dat er met een Epson printer geprint wordt. Wordt een HP of ander merk printer gebruikt, dan veronderstel ik dat e.e.a. soortgelijk werkt.

Een beetje theorie vooraf:
Kleurprofielen zijn, simpel gezegd, een systeem om ervoor te zorgen dat kleurweergave op een constante manier in de diverse apparaten geregeld wordt. Daardoor moet het, na enige ervaring, mogelijk worden het beeld zoals dat op het beeldscherm staat redelijk nauwkeurig op papier te zetten (te printen dus).
Let wel: er blijft altijd het verschil tussen ‘doorzicht’ en ‘opzicht’ ofwel het licht gaat door het beeld op het beeldscherm (vergelijkbaar met een geprojecteerde dia) of het licht valt op het beeld (afdruk op papier).

Allereerst is het belangrijk dat er één standaard profiel wordt ingesteld voor zowel Photoshop, je beeldscherm en (indien mogelijk) je scanner. Eigenlijk hoort je printer ook in dit rijtje thuis, maar daar zijn wat variabelen. Daarover later meer. Met de installatie van Photoshop worden diverse kleurprofielen op je computer geÏnstalleerd. We gaan nu het profiel AdobeRGB(1998) installeren als standaard kleurprofiel. Dit is het meest geschikte profiel omdat het dat deel van het kleurenspectrum omvat dat ook daadwerkelijk door (CMYK) inkt gereproduceerd kan worden.
Adobe Lightroom gebruikt automatisch – en niet-instelbaar – het Kodak ProPhoto profiel, dat van alle kleurprofielen het grootste gamma bevat.  Pas na de bewerkign in Lightroom, bij de Export/Publiceer functie, kan er een ander kleurprofiel worden gekozen.

Bij digitale camera’s wordt vaak het sRGB profiel gebruikt. Dit is een profiel dat een groter deel van het spectrum omvat (vooral meer in het rood/magenta gebied) wat bijvoorbeeld een beeldscherm of TV wel kan weergeven, echter inkten niet. Afdrukcentrales die d.m.v. belichting op echt fotopapier ‘printen’ werken meestal ook met het sRGB profiel omdat de belichters wel alle kleuren uit het sRGB profiel kunnen weergeven.

We beginnen in Photoshop als volgt:
Klik Edit (bewerken) en Colour settings (kleurinstellingen).
Stel de diverse instellingen zodanig in totdat het er als volgt uitziet:

 

De “Convert to Working RGB” insteling zorgt ervoor dat alle documenten die je vanaf nu in Photoshop opent automatisch het AdobeRGB(1998) profiel aan zich gekoppeld krijgen.

Als er ook weleens in zwartwit gewerkt wordt is de Gray Gamma 2.2 aan te bevelen en de CMYK en Spot instellingen zal je waarschijnlijk nooit gebruiken (die horen in de grafische industrie thuis).

We klikken OK en sluiten Photoshop vervolgens af, want deze instellingen worden pas van kracht nadat Photoshop opnieuw is opgestart.

Vervolgens stellen we de beeldscherminstelling als volgt in:

Open het Control panel (Configuratiescherm) en dubbeklik Display (beeldscherm)
Klik op het tabblab Settings (instellingen?) en klik op Advanced.
Klik op het tabblad Colour management en voeg (Add knop) het profiel AdobeRGB1998 toe en stel het in als standaard profiel (knop Set as default). Dan ziet het er zo uit:

Dan is er nog de (kleurprofiel) instelling voor de printer en die kan wat gecompliceerder zijn.
Simpel gezegd komt het erop neer dat de printer/papier/inkt combinatie bepaald welk kleurprofiel gebruikt moet worden. Ik geef een paar voorbeelden:

Stel je gebruikt een Epson printer, Epson papier en Epson inkt.
Dan moet het Print instellingen scherm in Photoshop er als volgt uitzien:

Omdat de printer/papier/inkt combinatie volledig Epson is kan je de printer het kleurbeheer (d.w.z. het omzetten van de AdobeRGB1998 kleurwaarden naar het profiel van de printer) door de printer laten doen, immers Epson heeft (uiteraard!) zijn eigen profiel ingebouwd.

Maar stel je gebruikt een Epson printer, ICI (of Olmec) halfmat papier en Epson inkt.
Dan moet het Print instellingen scherm in Photoshop er als volgt uitzien:

Omdat het ICI (Olmec) papier kleuren op een andere manier weergeeft dan Epson papier moeten de kleuren “vertaald” worden en daarvoor gebruiken we voor het printen een speciaal profiel dat voor de juiste omzetting van de kleuren zorgt. N.B. Over deze speciale profielen, waar ze te vinden zijn en hoe ze geinstalleerd moeten worden volgt dadelijk meer informatie.
Merk op dat de “Intent” nu van “Relative colorimetric” naar “Perceptual” is omgezet, naar opgave van de papierfabriek.  Deze waarde bepaald hoe een kleurnuance, die niet in het palet van de printer/papiercombibatie zit, vertaald wordt naar een beter-passende kleurnuance.

De leveranciers van papieren en/of inkt stellen de speciaal op hun papier en/of inkt afgestelde kleurprofielen beschikbaar via hun websites.
Omdat dergelijke profielen ook nog eens printer merk/type en papiersoort (glans/halmat/mat) afhankelijk zijn is het belangrijk dat je het goede profiel (of de goede profielen) op je computer installeert.
Overigens zijn er voor diverse (vaak goedkopere) inktmerken geen profielen beschikbaar. Dit is omdat men ervanuit gaat dat deze inkten te gebruiken zijn met de standaard Epson instellingen.
Die hebben standaard namen en afkortingen zoals Premium Glossy Photo Paper PGPP,   Premium SemiGloss Photo Paper PSPP etc., Enhanced Archival Matte EAM.
Deze 3 profielen zijn ook geschikt voor Glanzend, Semi-glanzend of Mat papier van andere merken.

Heb je het profiel gedownload dan installeer je het (eenmalig) als volgt:
Ga in Windows Verkenner naar de map waar je het profiel hebt neergezet en klik er met de rechter muisknop op. De eerste optie van het uitklapmenu is ‘Install profile” (profiel installeren?) Selecteer dit en klaar is Kees, vanaf nu heb je dit profiel tot je beschikking.

En tenslotte, de diverse instellingen in de printer driver software moeten ook niet vergeten worden, dus papiersoort, kleurmanagement, aantal dpi.
Gebruik je Epson Premium Glossy papier en Epson inkt dan ziet de instellingen er ongeveer zo uit (afhankelijk van het type printer):

En onder de Advanced knop:

Overigens is het ook mogelijk om Photoshop het printerprofiel door te laten geven aan de printer, zoals boven in het voorbeeld met het Olmec ICC profiel. Dan moet in bovenstaande menu “No Color Adjustment” worden gekozen.
Het is aan te bevelen deze instellingen even met proefprints te vergelijken.

En tenslotte: de meeste printers kunnen tegenwoordig 2880 dots per inch (dpi) printen, de instelling bij Print Quality. Dat kost 2x zoveel inkt als 1440dpi, en het verschil is vrijwel niet te zien !

Hier staat meer uitleg over kleur-beheer en -profielen.

Originele tekst: Hans van der Pol.

Bewerkt door Hans van der Kruijf
(Noot: Het stuk over scanners heb ik eruit gelaten omdat dat weinig meer gebruikt wordt -HvdK)